Yalnız kendi yaşam süremizle tanımlanamayacak, insanlık tarihinin dar kalıp, tanım ve süresine sığdırılamayacak, geçmiş ve gelecek arasında evrendeki sonsuz zaman tanımı. Evrende dünyanın 4.5 milyar yıllık geçmişi yanında bu gün fizik olarak sana, bana benzeyen insan türü, homo sapiens olarak adlandırılan modern insan, 60 bin yıl önce günümüzdekine evrilmiş haldeydi.

Bizim atamız sayılan homo erectus 1.3-1.8 milyon yıl önce Afrika’dan çıkıp Anadolu üzerinden Avrupa’ya geçti.§

Ama onun beyni bizden çok küçük, şempanze beyni kadardı. Beyninin küçük olduğu ifade edilen insansı varlığın, Afrika'dan Avrupa'ya nasıl gittiğini, ne mücadeleler verdiğini varın siz düşünün, gelişmiş(!) dediğimiz bu günkü akılla...

Homo erectus ve ondan önceki ‘insansı’ ya da Hominidlerin tarihi 3.8 milyon yıl önceye uzanır.

Onların da türleri vardır...Şimdi, 60 bin yıldır dünyayı şekillendiren insan, yaşamı sürdürülebilir kılma mücadelesinden galip çıkmış görünse de, yaşamın tüm bileşenleri ile sürdürülebilirliği anlamında mağlubiyeti hazırlamakla meşgul görünmektedir. Bir başka kesitten baktığımızda 60 bin yılda evrimleşen İnsanlık, toplumsallaşmak adına, insanlık adına zaman zaman hiç de ders almadan yoluna devam etmiş veya geçmişteki hatalarından hiçte ders almadan yoluna devam ettiği görülmektedir. Birlikte yaşamanın kurallarının oluşmasında Devleti, Demokrasiyi anlatmaya, anlamaya çalışan insanlık 2500 yıldır halen bir mutlu sona ulaşamamıştır. "Düşmanına bile iyi olmak" diye bir tanım var. İşte insanlık bunu başaramamış görünmektedir. Hak ve özgürlüklerin sınırları olduğunu, kişisel çıkarına ters düştüğünde görmezden, duymazdan gelene karşı yandaş adaletinin işletildiği bir düzensizliğin sürdürülemez olduğunu şempanze aklından büyük olan (!) aklımız artık idrak etmeli.

İnsanın erdemli bir varlık olması gerekir. Erdem, “Ahlakın övdüğü alçak gönüllülük, yiğitlik, doğruluk gibi niteliklerin genel adı, "fazilet" ve "insanın ruhi olgunluğu" diye tanımlanıyor. İtalyan Rönesans hareketinin en önemli figürlerinden Niccolo di Bernardo dei Machievelli de diyor ki, “Eğer bir millet iktidarda bulunan kişilerin şereften, onurdan, ahlaktan yoksun davranışlarını, hırsızlığını yalnızca kendi siyasi görüşünden olduğu için görmezden geliyorsa, o millet erdemini yitirmiştir” İşte burada sürdürülebilirliği, erdemli yönetici, akıllı vatandaş, iyi bir devlet organizasyonunun sonucu olarak anlamak gerekir. Bir TV Kanalı programının adı ile bitireyim; IŞIĞI GÖREMEZSİNİZ, IŞIKLA GÖRÜRSÜNÜZ.

Bakmakla, görmek arasındaki farkındalıkla Gözünüzü açar, gözünüzün önüne bakarsanız...

M.Sait KÖSE