Gaziantep’in yüzlerce yıllık el sanatları arasında özel bir yere sahip olan sedef kakma işçiliği, sabır, emek ve ustalık isteyen bir zanaat olarak günümüzde de varlığını sürdürüyor. Kentin simgelerinden biri haline gelen bu sanat, hem kültürel mirasın korunmasında hem de ekonomik değer yaratılmasında önemli bir rol oynuyor.
Sedef işçiliği, ceviz, abanoz ya da gül ağacı gibi dayanıklı ahşapların üzerine sedef, bağa ve çeşitli değerli malzemelerin ustaca işlenmesiyle ortaya çıkıyor. Yüzyıllardır Antep evlerinde, camilerde, sandıklarda ve özel eşyaların süslemelerinde kullanılan bu sanat, sabır ve titizlikle işlenen desenleriyle göz kamaştırıyor.
Usta çırak geleneği ayakta tutuyor
Bu sanatın ayakta kalmasında en önemli rolü, yıllarını bu işe adamış ustalar oynuyor. Sedef ustaları, sadece işçilik yapmıyor, aynı zamanda yeni nesillere de bu kültürü aktarmaya çalışıyor. Ancak günümüzde teknolojinin gelişmesi, gençlerin ilgisinin azalması ve ekonomik zorluklar nedeniyle sedef işçiliği ustalarının sayısı hızla azalıyor.
Sabır olmadan bu sanat yaşamaz
Haberimiz için Gaziantep’te yıllarını bu işe vermiş bir sedef ustasına mikrofon uzattık. Usta, zanaatın zorluklarını ve değerini şu sözlerle dile getirdi:
“Sedef işçiliği öyle kolay bir iş değildir. İnsanın önce sabırlı olması gerekir. Bir sandığı işlemek günler, bazen haftalar sürer. Bizim işimiz ince el işçiliği ister. Gençlerimize diyorum ki; bu sanatı bırakmayın, çünkü her çekiç darbesi, her oyma işlemi aslında kültürümüzün bir parçasıdır.”
Usta, gençlerin ilgisinin azalmasını en büyük sorunlardan biri olarak gördüğünü belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:
“Üniversitelerde ya da meslek liselerinde sedef işçiliği bölümleri yok. Ben gelişmiş okullarda bu bölümü görmek isterim. Çünkü bu sanat ders kitaplarında değil, ancak bire bir uygulamalı eğitimle yaşar. Eğer eğitim kurumlarımız bu işe sahip çıkarsa, hem mesleğin itibarı artar hem de yeni ustalar yetişir.”
Kültürel mirasın korunması için çağrı
Sedef işçiliği, UNESCO tarafından da korunması gereken kültürel miraslar arasında gösteriliyor. Hem estetik güzelliği hem de tarihsel önemiyle dikkat çeken bu sanat, Gaziantep’in tanıtımında da güçlü bir rol oynuyor. Uzmanlar, turizme ve eğitim alanına daha çok entegre edilmesi halinde sedef işçiliğinin hem ekonomik hem de kültürel değer olarak daha da yükseleceğini belirtiyor.