Güneş çarpması, özellikle yaz aylarında yaşanabilecek, vücut sıcaklığının 40 °C’nin üzerine çıkmasına ve beyin dahil hayati organların zarar görmesine yol açan ciddi bir durumdur. Baş ağrısı, bulantı, bilinç bulanıklığı, yüksek ateş, ciltte kuruluk ya da kızarıklık gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu tablo, uygun ve hızlı müdahale edilmezse nöbet, böbrek yetmezliği ve çoklu organ hasarı gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Acil Müdahale Adımları
1. Hemen serin bir ortama alın: Direkt güneşten uzaklaştırarak gölge ya da klimalı ortama taşıyın.
2. Vücut ısısını mümkün olan en kısa sürede düşürün: En etkili yöntem, buzlu suya daldırmadır (1–12 °C arası).
Alternatif olarak, serin suyla ıslatılmış bezler —özellikle ense, koltuk altı ve kasık bölgelerinde— ve fanla kombinasyon etkili bir yöntemdir.
3. Sıvı desteği sağlayın: Bilinci açık ise su, ayran, elektronik spor içecekleriyle sıvı ve tuz dengesini destekleyin. Bilinci kapalı veya kusma riski varsa, ağızdan sıvı verilmemeli.
4. Hayati belirtileri takip edin: Nabız, solunum, bilinç durumu düzenli olarak kontrol edilmeli. Belirgin bozulma varsa, hemen 112 aranarak tıbbi yardım istenmeli.
5. Ağır semptomlarda acil müdahale kaçınılmazdır: Bilinç kaybı, nöbet, vücut sıcaklığının düşmemesi gibi durumlarda acile yetiştirmek hayati önem taşır. Koruyucu Önlemler (Güneş Çarpmasını Önlemek İçin)
Bugünün saatlerinde (11:00–15:00), gölge, sık sık su içme, açık renkli, hava geçiren giysiler tercih edilmeli; şapka ve güneş gözlüğü kullanılmalı.
Günde en az 2,5–3 litre sıvı alınmalı. Ayran, soda veya su ideal seçeneklerdir.
Dışarıda ağır egzersizler ve uzun süre güneş altında kalmaktan kaçınılmalı.