Parkinson hastalığı, dünya genelinde milyonlarca kişiyi etkileyen ve özellikle ileri yaşlarda görülen kronik bir sinir sistemi rahatsızlığıdır. Ellerde titreme, kaslarda sertlik, denge sorunları ve hareketlerde yavaşlama gibi belirtilerle ortaya çıkan bu hastalık, günlük yaşamı önemli ölçüde zorlaştırır. Kesin bir tedavisi bulunmamakla birlikte, modern tıbbın sunduğu ilaç ve tedavi yöntemleri sayesinde hastalığın ilerleyişi yavaşlatılabilir ve yaşam kalitesi artırıla bilinmektedir.
En sık görülen belirtiler şunlardır:
Hareketlerde Yavaşlama (Bradikinezi)
Günlük aktivitelerin yerine getirilmesini zorlaştıran belirgin bir yavaşlama.
Titreme (Tremor)
Genellikle istirahat halindeyken ortaya çıkan ve “para sayma” şeklinde tarif edilen titreme.
Kaslarda Sertlik ve Katılık (Rigidite)
Eklemlerde hareket kısıtlılığına ve ağrıya neden olan sertlik.
Yürüme Bozuklukları
Denge kaybı, öne eğik duruş ve küçük adımlarla yürüme gibi belirtiler.
Konuşma Bozukluğu
Ses kısıklığı, monoton ve yavaş konuşma gibi belirtiler.
Maske Yüz
Yüz ifadesinin azalması veya kaybolması sonucu donuk bir yüz ifadesi.
Sindirim sistemi yavaşlaması nedeniyle sık görülen bir şikâyet.
Koku Almada Azalma (Anosmi)
Bazı hastalarda koku alma duyusunda azalma veya kayıp.
Uyku Problemleri
Uykuya dalma güçlüğü, sık uyanma ve uyku sırasında hareket bozuklukları.
Depresyon ve Psikolojik Sorunlar
Hastalığın getirdiği zorluklar nedeniyle ortaya çıkan duygusal ve psikolojik problemler.
1. Evre Belirtileri
Bu başlangıç aşamasında, kişi hafif semptomlara sahiptir ve bu semptomlar genellikle günlük aktiviteleri etkilemez. Titreme ve diğer hareket semptomları yalnızca vücudun bir tarafında görülür. Duruşta, yürüyüşte ve yüz ifadelerinde değişiklikler ortaya çıkabilir.
2. Evre Belirtileri
Semptomlar kötüleşmeye başlar. Titreme, sertlik ve diğer hareket semptomları vücudun her iki tarafını veya orta hattı (örneğin, boyun ve gövde) etkiler. Yürüyüş problemleri ve kötü duruş belirgin hale gelir. Kişi tek başına yaşayabilir ancak günlük işleri yapmak daha zor ve uzun zaman alır.
3. Evre Belirtileri
Orta aşama olarak kabul edilen bu dönemde, dengenin kaybı (örneğin, kişinin dönerken veya ayakta dururken itildiğinde dengesizleşmesi) bu aşamanın belirgin özelliğidir. Düşmeler daha sık görülür. Motor semptomlar kötüleşmeye devam eder. İşlevsel olarak, kişi günlük aktivitelerinde bir miktar kısıtlama yaşar ancak yine de bağımsız bir yaşam sürdürebilecek fiziksel kapasiteye sahiptir. Bu aşamada engellilik hafif ila orta düzeydedir.
Bu noktada semptomlar tamamen gelişmiş ve ciddi şekilde kısıtlayıcıdır. Kişi hala yardımsız yürüyüp ayakta durabilir ancak güvenlik için baston veya yürüteç kullanması gerekebilir. Günlük yaşam aktivitelerinde önemli ölçüde yardıma ihtiyaç duyar ve tek başına yaşayamaz.
5. Evre Belirtileri
Bu en ileri ve zayıflatıcı aşamadır. Bacaklardaki sertlik, kişinin ayakta durmasını veya yürümesini imkânsız hale getirebilir. Kişi yatağa bağımlı hale gelir veya yardımsız tekerlekli sandalyeye bağlıdır. Tüm aktiviteler için 24 saat bakım gereklidir.
Parkinson hastalığının tedavisi, kişinin bireysel ihtiyaçlarına ve hastalığın evresine göre belirlenir. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:
İlaç Tedavisi: Dopamin seviyelerini artırmak veya taklit etmek için kullanılan ilaçlar.
Fizik Tedavi ve Egzersiz: Hareket kabiliyetini ve kas gücünü artırmaya yönelik egzersizler.
Konuşma Terapisi: Konuşma bozukluklarını düzeltmeye yardımcı olan terapi.