“Taklit ve tağşiş ürün sayısı artıyor”
Gıda Mühendisleri Odası Gaziantep İl Temsilcisi Onur Aydın, gıda ürünlerinin fiyatlarında meydana gelen artışlar nedeniyle özellikle et ürünleri başta olmak üzere tüm gıda ürünlerinde taklit ve tağşiş oranlarının arttığını söyledi.
Koronavirüs salgını ile birlikte gıda fiyatlarında fahiş oranlarda fiyat artışları meydana geldi. Market ve pazarlarda vatandaşlara satışı yapılan ürünlere yansıyan fiyat artışları vatandaşın cebini yakarken, üretim faaliyetlerinin koronavirüs salgınına karşı alınan tedbirler kapsamında kısıtlanması da üretim faaliyetlerini olumsuz etkiledi. Gıda Mühendisleri Odası Gaziantep İl Temsilcisi Onur Aydın, gazetemize açıklamalarda bulunarak gıda güvenliği konusunu gündeme taşıdı.
TÜKETİCİLER DİKKATLİ OLMALI
Açıklamalarda bulunan Aydın, “Müslüman ülkelerde önemli bir yeri olan Ramazan ayı, toplumsal, kültürel ve davranışsal açıdan 11 aydan daha farklı yaşadığımız bir dönemdi. Küresel pandemi ile birlikte bu Ramazan ayı çok daha farklı ve önemli bir hal aldı. Köyden şehirlere göçün durdurulamaması, kırsal alanda ürün yetiştirmenin ekonomik olarak giderek zorlaşması ve gelir dağılımında adaletsizliğin her geçen yıl artması ile resmi denetimlerin yetersizliği göz önünde bulundurulduğunda, her yıl olduğu gibi yine Ramazan alışverişi yapacak olan tüketiciler çok dikkatli olmalıdır. Özellikle de alım gücü düşük olan kesime yönelik neredeyse hammadde fiyatına satılan ve merdiven altı veya kayıt dışı şekilde uygun olmayan koşullarda üretilen gıda maddeleri halk sağlığı açısından risk oluşturmaktadır. Bu tür ürünler sokakta rastgele ortamlarda dökme veya ambalajsız şekilde satılabilmekte ve tüketicilere ulaşabilmektedir. Etiketsiz ve kontrolsüz ürünler tüketici sağlığını riske atabilir. Gelir düzeyi düşük vatandaşların sağlıklı ve güvenli beslenme hakkını sağlaması gereken kurum devlet yani hükümettir. Aşevi, ekmek dağıtımı ve yardım kolisi dağıtımı gibi muhalif belediyelerin faaliyetlerini durdururken yerine daha fazlasını geniş kaynakları ile sağlamak zorunda olan da var.”
İSRAF ARTIYOR
“Ramazan ve sokağa çıkma yasağı dolayısıyla vatandaşların fazla miktarda gıda aldıklarını tespit etmiş durumdayız. Bu durum zaten yüksek oranlardaki gıda israf oranlarını daha da arttırmaktadır. Gıda maddelerinin tedarik ve arzında herhangi bir problem yaşanması öngörülmemektedir. Bu nedenle özellikle yeşil sebze meyve ve dayanıklı olmayan taze gıdaların ihtiyaç kadar alınması, gıda israfının önüne geçmek ve yeterli besine ulaşamayan insanlar ile dayanışmak adına önemli bir davranıştır.”
RAMAZAN ALIŞVERİŞLERİNE DİKKAT
“Vatandaşların ramazan alışverişinde dikkatli olması lazım! Alışveriş yapılan marketlerde maske sorunu halen devam ediyor. İnternet üzerinden Talep eden ben dahil milyonlarca kişiye henüz maske ulaşmadı. Satışı da yasak olduğu için insanlar bakkala, kasaba, markete maskesiz gidiyor. Büyük market zincirleri de maske dağıtamıyor çünkü maske pahalı ve zor bulunuyor. Maske dağıtma işini tekel olarak Ankara dan yönetmenin doğru olmadığını şimdi görmüş bulunuyoruz. Kasabım manavım ve mahalle bakkalım maske olmadığı için kullanamadıklarını söylüyor. Bu içinde bulunduğumuz tam bir yönetim krizi.”
TAKLİT VE TAĞŞİŞ ÜRÜN SAYISI ARTIYOR
“Ülkemizde özellikle kırmızı et fiyatları ve diğer gıdaların fiyatları dünyadaki gelişmiş ülkelerdeki fiyatların çok üzerinde seyretmekte, halkın büyük kesimi et ve et ürünlerine ulaşamamaktadır. Dolayısıyla bu alanda taklit ve tağşiş giderek artmaktadır. Ucuz et ürünlerine şüpheyle yaklaşmalarını; ve etiketsiz ve bakanlık sistemine kayıtsız marka ve işletmeleri tercih etmemelerini öneriyoruz.”
DENETİMLER YETKİN BİR ŞEKİLDE YAPILMALI
“Ülkemizde gıda güvenliği alanında yetkili otorite olan Tarım ve Orman Bakanlığı gıda denetimleri yapmakta ancak etkin bir şekilde yapılması gereken denetimlerde yetersiz kalmaktadır. Neredeyse her gün okullar, yurtlar, kamu kurumları, hastaneler ve askeri birlikler gibi toplu yemek tüketim yerlerinde gıda veya sudan kaynaklı zehirlenmeler yaşandığı haberleri basında yer almaktadır. Özellikle Ramazan ayında toplu tüketimlerin daha arttığı düşünüldüğünde gıda denetimlerinin sıklaştırılması ve halk sağlığını koruyucu yönde önlemlerin alınmasına ihtiyaç olduğu görülmektedir. Gıda denetimlerinin artırılması ve gıda analizlerinin yeterli düzeyde yapılabilmesi için daha fazla teknik elemana özellikle gıda mühendisine ihtiyaç bulunmaktadır.”
GIDA DANIŞMANLIĞI SİSTEMİ HAYATA GEÇİRİLMELİ
“Gıda işletmelerinin yaklaşık yüzde 80‘ini oluşturan küçük işletmelerde kamu bütçesinden kaynak ayrılarak teknik personel kontrolünde üretim yapılabilmesi ve güvenli gıda arzının sağlanabilmesi için Odamızın bir projesi olarak Tarım ve Orman Bakanlığı`na sunulan küçük ve orta ölçekli gıda işletmelerinin hem daha güvenilir ürün üretmelerini sağlayacak hem de istihdam yüklerini azaltacak olan "Yetkilendirilmiş Gıda Danışmanlığı" sistemi yaşama geçirilmelidir.”
SOSYAL İZOLASYON ÖNEMLİ
“Bu sene ramazan ayının Covid-19 virüsünün sebep olduğu salgın dönemine denk gelmesiyle enfeksiyon riskinin en aza düşürülmesi için sosyal izolasyona daha çok özen gösterilmesi, geleneksel olarak toplu yenen iftar ve sahur yemek organizasyonlarının pandemi bilim kurulunun öngörüleri doğrultusunda yapılmaması doğru olacaktır. Kişi, kurum ve kuruluşlar tarafından her yıl yapıldığı gibi bu senede ramazan ihtiyaç ve erzak paketleri hazırlanmaktadır. Hazırlanan bu erzak paketlerinde yer alan gıda maddelerinin içeriği salgın nedeniyle her zamankinden daha çok önem kazanmaktadır. Paketteki gıda maddelerinin kayıt dışı ekonomi ürünü olmamasına özen gösterilmelidir. Ürünlerin tavsiye edilen tüketim tarihini aşmamış ve besleyici değerlerinin yitirilmemiş olması ayrıca önem taşımaktadır. Çabuk bozulabilecek, soğuk muhafaza gerektiren kavurma gibi gıda maddelerinin koli içeriğinde olmaması göz ardı edilmemelidir.”
KORONAVİRÜSE KARŞI GIDA ÖNERİLERİ
“Salgının yüksek seyrettiği bu dönemlerde çiğ, az ya da yarı pişmiş yemek alışkanlıklarından uzak durulmalı, ızgara et, tavuk, balık gibi ürünler iyi pişirilmeli, orta nokta sıcaklığının 68° C olmasına özen gösterilmelidir. Sıcak tüketilmesi gereken yemeklerin yeterince sıcak, soğuk gıdaların ise yeterince soğukta servis edilmesine dikkat edilmelidir. Bozulduğundan kuşkulanılan gıdalar tüketilmemeli, tüketime sunulmamalıdır. Et ve et ürünleri ile süt ve süt ürünlerinin çabuk bozulabilen gıda maddeleri olması nedeniyle bekletmeden dikkatli bir şekilde tüketilmelidir. Mikrobiyolojik bozulma riski yüksek olan bu ürünlerin soğuk zincir içinde satışa sunulduğundan emin olunmalıdır. Genel olarak tüketimin yükseldiği bir ay olan ramazan ayı boyunca özellikle artan ekmek ve pide tüketimi sebebiyle başta ekmek üretilen yerler olmak üzere tüm gıda işletmelerinde denetimlerin artırılması gerekmektedir. İftarda tüketilen yemekler sahura kadar oda ısısında tutulmamalı, yemeklerin tekrar tekrar ısıtılmasından kaçınılmalı, yemekler yenilecek miktarlarda ısıtılmalı ve kısa süre içinde tüketilmelidir. Satın alınan gıdaların etiketlerinde Tarım ve Orman Bakanlığı‘nca verilen kayıt veya onay numarasının olup olmadığının kontrol edilmeli, tavsiye edilen tüketim tarihi, üretici firmanın adı ve adresi, içerik bilgileri, miktar ve fiyat bilgileri incelenmeli, etiket beyanı tam olmalıdır” ifadelerine yer verdi.
A.DUMAN