Yeni araştırmalar, sabah saatlerinin kalp sağlığı açısından en riskli zaman dilimi olduğunu ortaya koyuyor. Harvard Tıp Okulu ve uluslararası araştırma merkezlerinin çalışmaları, biyolojik saatimizin sabahları kalp krizine karşı vücudu daha savunmasız hâle getirdiğini gösteriyor.
Biyolojik saate neden risk artıyor
Uzmanlara göre kalp krizi vakalarının büyük bölümü sabah 06.00 ile öğlen 12.00 arasına denk geliyor. Bunun temel sebebi ise sirkadiyen ritim. Vücut bu saatlerde kan pıhtılarının çözülmesini zorlaştıran PAI-1 adlı proteini daha fazla salgılıyor. Bu durum pıhtı oluşum riskini artırarak kalp krizinin daha ağır sonuçlara yol açmasına neden olabiliyor.
Heart dergisinde 2011’de yayımlanan bir çalışmada, sabah saatlerinde kalp krizi geçiren kişilerde kalp dokusunun %20 oranında daha fazla hasar gördüğü tespit edildi. Uzmanlar, bu zaman aralığındaki krizlerin daha ölümcül olabileceğini vurguluyor.
Sabah egzersizi neden tehlikeli olabilir?
Harvard uzmanları, özellikle uykusuzluk, susuz kalma ya da gizli kalp-damar hastalığı bulunan bireylerin sabah erken saatlerde yoğun egzersizden kaçınması gerektiğini belirtiyor.
Cleveland Clinic de benzer şekilde, aşırı eforun sabah saatlerinde:
Dolaşım sistemini zorlayabileceğini,
Kalp ritim bozukluklarına yol açabileceğini,
Ani kalp durması riskini artırabileceğini bildiriyor.
Kalp sağlığını korumak için öneriler?
Uzmanlar, sabah saatlerindeki riski azaltmak için şu yaşam alışkanlıklarını öneriyor:
Düzenli uyku: Gecede en az 7 saat kaliteli uyku.
Egzersiz zamanlaması: Yüksek tempolu sporları öğleden sonraya ertelemek.
Beslenme: Lifli ve antioksidan açısından zengin gıdalar tüketmek.
Stres yönetimi: Meditasyon, nefes teknikleri ve gevşeme egzersizleri.
Zararlı alışkanlıkları bırakma: Sigara ve alkol risk faktörlerini artırıyor.
Kalp krizi belirtilerini görmezden gelmeyin
Kalp krizi belirtileri her zaman ani ve şiddetli olmayabilir; fakat sabah saatlerinde bu uyarılar çok daha kritik hâle gelir:
Göğüs sıkışması ve baskı hissi
Sol kola, çeneye veya sırta yayılan ağrı
Ani nefes darlığı, baş dönmesi
Soğuk terleme, aşırı yorgunluk
Bu belirtiler ortaya çıktığında vakit kaybetmeden tıbbi yardım almak hayati önem taşır.
Sağlıklı kalp için dengeli yaşam şart
Uzmanlar, kalp sağlığını korumanın en etkili yolunun düzenli uyku, doğru egzersiz planlaması ve stres kontrolü olduğunu belirtiyor. Biyolojik saate uyumlu bir yaşam tarzı, sabah saatlerinde artan riskleri en aza indiriyor.