Antep fıstığı, yetiştiği toprağın özelliklerine, fıstığın boyutuna ve içeriğindeki yağ oranına göre farklılık göstermekte. Tekin, Barak Yıldızı, Akıncı, Halebi, Ohadi ve Siirt gibi çeşitler, Gaziantep’te hasat zamanı ve özellikleriyle öne çıkmaktadır.
Türkiye’nin verimli topraklarında yaklaşık 12 farklı Antep fıstığı türü yetişiyor. Fıstık çeşitleri; rengi, kokusu, büyüklüğü ve lezzetine göre farklılık göstermektedir. Gaziantep’te yetiştirilen fıstıklar hem sofralık hem de kuru yemeklik olarak tercih edilmekte.
Antep Fıstığı Çeşitleri ve Özellikleri
Tekin – Orta-yüksek verimli, aroması güçlü
Barak Yıldızı – Erken olgunlaşan, koyu iç renkli
Akıncı – Orta dönem olgunlaşan, dayanıklı
Halebi – Orta dönem olgunlaşan, sofralık
Ohadi – Geç olgunlaşan, yağ oranı yüksek
Siirt – Düzenli verim veren, dayanıklı
Kaska Erkeği – Erkek polen sağlayıcı, verim artırıcı
Altı Erkeği – Erkek ağaç, döllenmeye yardımcı
Halebi Karadere – Siyah kabuklu, aroması yoğun
İran – Yurt dışı kaynaklı, orta-ileri olgunlaşma
Bardakçı – Küçük-orta boy, kuru yemeklik
Şam Fıstığı (Halebi Şam) – Geç olgunlaşır, tatlı aromalı
Erkek ve Dişi Fıstık Ağaçları
Dişi ağaçlar (ürün veren): Tekin, Barak Yıldızı, Akıncı, Halebi, Ohadi, Siirt, Halebi Karadere, İran, Bardakçı, Şam Fıstığı (Halebi Şam)
Erkek ağaçlar (polen sağlayan): Kaska Erkeği, Altı Erkeği
Erkek ağaçlar doğrudan ürün vermez; yalnızca dişi ağaçların verimini artırmak için polen sağlar. Dişi ağaçlar ise hasat edilen fıstığı üretir ve kuru yemeklik ya da sofralık olarak kullanılır. Erkek ağaç sayısı genellikle her 10-15 dişi ağaçta 1 olacak şekilde düzenlenir, böylece verim maksimize edilmektedir.
Gaziantep’te üretilen bu fıstık çeşitleri hem iç piyasa hem de ihracat açısından önemli bir gelir kaynağı oluşturmaktadır. Uzmanlar, doğru hasat ve işleme yöntemleriyle Antep fıstığının kalitesinin korunmasının hem ekonomiye hem de fıstık sektörünün sürdürülebilirliğine katkı sağladığını belirtilmektedir.
