Cumhuriyet’in kuruluş sürecinde Atatürk’ün en yakın silah arkadaşlarından biri olan gerçek adı Emrullahzade Süleyman Asaf olan Kılıç Ali, Osmanlı’nın son döneminden Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarına uzanan çalkantılı süreçte aktif rol almış Kuvayi Milliye Komutanıdır.
1885 yılında İstanbul Beşiktaş’ta doğan Kılıç Ali, köken olarak Rodoslu Hüsrevoğulları ve Kafkasya’dan Hendek’e göç etmiş Abhaz bir aileye mensuptur. Babası Tevfik Bey, Saray Muhafız Kıtası’nda miralaylığa kadar yükselmiş bir askerdi. Annesi Demsaz Hanım ise Osmanlı Sarayı’nda yetişmiş bir Çerkes hanımefendiydi.
Kılıç Ali’nin Askeri Hayatı (Harp Yılları)
Türk tarihinin dönüm noktalarında iz bırakmış isimlerden biri olan Kılıç Ali, yalnızca bir asker değil; aynı zamanda bir fikir adamı, bir siyasetçi ve Cumhuriyet’in kuruluş sürecinde Atatürk’ün en yakın silah arkadaşlarından biridir.
1906’da Gedikli Küçük Zabit Mektebi’nden mezun olan Kılıç Ali, Harp Okulu’na gitmemesine rağmen üstün başarılarıyla hızla rütbe aldı. Balkan Savaşları ve Çanakkale
Cephesi’nde görev yapmıştır. Bacağından yaralanmasına rağmen cepheyi terk etmeyen Kılı Ali I. Dünya Savaşı’nda Enver Paşa’nın kardeşi Nuri Paşa’nın yaveri olarak Bakü’ye kadar gitmiştir. Bu dönemde “Birinci Sınıf Harp Nişanı” ile ödüllendirildi.
Kılıç Ali Mustafa Kemal Atatürk ile Nasıl Tanıştı?
Savaş sonrası İstanbul’a dönen Kılıç Ali, Sivas’ta Enver Paşa’ya katılmak üzereyken Mustafa Kemal’in liderliğini tercih etmiştir.
Kuvayi Milliye Komutanı olarak Antep ve Maraş çevresinde direnişi örgütleyen bu yiğit komutana “Kılıç Ali” kod adını Mustafa Kemal Atatürk Vermiştir. Zamanla Emrullahzade Süleyman Asaf adı ile değil “Kılıç Ali” adıyla tanınmış bu isim kimliğine dönüşmüştür. Mustafa Kemal’in ona “Kılıç Ali” adını vermesi hem fiziksel cesaretine hem de liderlik karizmasına işaret etmektedir.
Kılıç Ali Nerelerde Görev Yaptı?
1919 sonbaharında Mustafa Kemal Paşa tarafından Güney Cephesi’ne gönderilen subaylar arasında yer alan Kılıç Ali, önce Maraş bölgesinde faaliyet göstermiş, ardından Mart 1920 sonunda Antep’e gelmiştir. Görevi, dağınık haldeki yerel direniş gruplarını birleştirmek ve merkezi bir komuta altında toparlamaktı.
Kılıç Ali, Antep Harbi’nin ilk 40 gününde aktif olarak görev yapmıştır.
Yerel halkı örgütleyerek savunma hatlarını kurmuştur.
Fransız ve Ermeni birliklerine karşı direnişi koordine etti.
Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri ile iş birliği içinde çalıştı.
Kılıç Ali, askeri disipline önem verirken yerel koşullara göre esneklik gösteren bir liderdi.
Antep Savunmasında halkı silahlandırması ve yerel liderlerle (Karayılan, Şahin Bey gibi) iş birliği yapması, onun merkeziyetçi değil, katılımcı bir liderlik anlayışına sahip olduğunu göstermektedir.
Kılıç Ali’nin Siyasi Hayatı
1920’den 1938’e kadar Gaziantep milletvekili olarak TBMM’de görev yaptı. Ağrı İsyanı sırasında kurulan İstiklal Mahkemeleri’nde üyelik yaptı. İş Bankası Yönetim Kurulu’nda da yer aldı. Cumhuriyet Halk Partisi ve Yeni Türkiye Partisi’nde siyaset yapmıştır.
Kılıç Ali’nin Ebedi Eserleri Nelerdir?
Kılıç Ali, sadece savaş meydanlarında değil, kalemiyle de iz bırakmıştır. “Hatıralarını Anlatıyor”, “Atatürk’ün Hususiyetleri” ve “İstiklal Mahkemesi Hatıraları” gibi eserleri, dönemin ruhunu ve Atatürk’le olan yakın ilişkisini gözler önüne sermektedir.
Kılıç Ali’nin Çocukları Kimdir?
Toplam dört evlilik yapan Kılıç Ali’nin çocukları arasında Beşiktaşlı futbolcu Gündüz Kılıç ve gazeteci Altemur Kılıç gibi tanınmış isimler bulunmaktadır. 1971 yılında İstanbul’da vefat eden Kılıç Ali, Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedilmiştir. Kılıç Ali, bir dönemin ruhunu taşıyan, savaş meydanlarından meclis kürsüsüne uzanan bir hayatın sahibidir. Onun hikâyesi, Cumhuriyet’in kuruluşuna giden yolda fedakârlık, cesaret ve sadakatin simgesidir.
Bizlere Cumhuriyeti armağan eden Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün ve silah arkadaşlarının ruhları şad olsun.
