Gaziantep’in kültürel hafızasına önemli katkılar sunan, 1931 doğumlu Gaziantepli eğitimci Orhan Yalkın, çocukluk yıllarına ve kentin sosyal yaşamına dair çarpıcı anılarını paylaştı. Yalkın, kadınların giyiminden sosyalleşme biçimlerine kadar Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki Gaziantep yaşamını anlattı.
Yalkın, Atatürk döneminde Gaziantep’te kadınların giyim alışkanlıklarını şu sözlerle aktardı:
“Annem manto giyerdi sonra ‘tayyör’ giyerdi. Başında şapkası vardı. Babam getirirdi. Böyle şalvarla gezmezlerdi kadınlar. Tabi Çarşaf giyen çarşaf giyerdi, tayyör giyerlerdi, manto giyip gezenler de vardı. Kılık kıyafet kanunu vardı fakat kadınlara karışmazlardı. Erkeklerin şalvar giymesini istemezlerdi. Belediyenin elinde makas olurdu, ortası sallanan şalvarı keserlerdi.” Kadınların sosyal hayata katılımı ve eğlence kültürüne de değinen Yalkın, o yıllarda bugünkü anlamda kafe, kahvehane ve çay bahçesi kültürünün yaygın olmadığını belirtti. Televizyonun olmadığı, radyonun ise her evde bulunmadığına dikkat çeken Yalkın, radyoların büyük ve parazitli olduğunu anlattı.
Kadınların eğlence biçimlerini ise şu ifadelerle aktardı:
“Hanımlar evlerde toplanırdı. Yüzük oyunu oynarlardı. Yedi fincan koyarlardı. Altına yüzük saklanırdı. Karşı taraf bulmaya çalışırdı. Ortaya cezalar konulurdu; kalkıp oynamak gibi. Vakit böyle geçerdi.”
Dışarıda vakit geçirilen sınırlı alanlara da değinen Yalkın, bugünkü kafe kültürünün olmadığını vurguladı:
“Her çay bahçesine gidilmezdi. Atatürk Bulvarı’ndaki kilisenin alt tarafı sonra öğretmen evi oldu. Oranın bahçesi genişti, yazın çay içmeye gidilirdi. Onun dışında kafe yoktu zaten. Sahreye gidilirdi, kavaklığa, tutluğa, aynalı kavaklığa gidilirdi”
Gaziantep’in yakın tarihini gelecek kuşaklara aktarmak için önemli çalışmalara imza atan Orhan Yalkın, o dönemin sosyal ve kültürel yapısını tüm ayrıntılarıyla aktarıyor. Yalkın’ın aktarımları, kentin hafızasını koruma açısından önemli bir kaynak.
