Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ), Türkiye’nin savunma ve havacılık alanındaki en büyük kuruluşlarından biri olarak, yerli üretim kapasitesini güçlendiren ve dışa bağımlılığı azaltan projeleriyle öne çıkıyor. 1973’te Millî Savunma Bakanlığı bünyesinde kurulan kurum, bugün 15 binden fazla çalışanıyla modern uçak, helikopter, uydu ve insansız hava araçları üretiyor.
TUSAŞ’ın hisselerinin yüzde 55’i Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı’na, yüzde 45’i ise Savunma Sanayii Başkanlığı’na ait. “Tam Bağımsız Türkiye” hedefi doğrultusunda yürütülen savunma hamlelerinin merkezinde yer alan şirket hem kara hem hava platformlarında Türkiye’nin kendi teknolojisini geliştirmesini sağlıyor.
TUSAŞ’ın tarihi gelişimi nedir?
1970’lerin sonunda, Türk Hava Kuvvetleri’nin ihtiyaçlarını yerli imkânlarla karşılamak amacıyla temelleri atılan TUSAŞ, ilk olarak F-16 savaş uçaklarının üretimi ve montajında önemli rol oynadı. ABD ile ortak kurulan “Turkish Aerospace Industries” (TAI), 2005 yılında tamamen Türkiye’ye devredilerek yeniden yapılandırıldı ve TUSAŞ çatısı altında faaliyetlerine devam etti.
2000’li yıllardan itibaren Türkiye’nin savunma sanayiinde yerlilik oranı yüzde 20’lerden yüzde 80’in üzerine çıkarken, bu başarıda TUSAŞ’ın geliştirdiği projeler büyük pay sahibi oldu.
TUSAŞ’ın en önemli projeleri nedir?
KAAN (Milli Muharip Uçak):
Türkiye’nin ilk yerli beşinci nesil savaş uçağı olan KAAN, 21 Şubat 2024’te ilk uçuşunu başarıyla gerçekleştirdi. Radar görünmezliği, yüksek manevra kabiliyeti ve gelişmiş silah sistemleriyle F-16’ların yerini alması planlanıyor. 2028’de Türk Hava Kuvvetleri envanterine girmesi hedefleniyor.
HÜRJET (Jet Eğitim Uçağı):
Türkiye’nin ilk yerli jet eğitim uçağı olan HÜRJET, pilotların savaş uçağına geçiş eğitiminde kullanılmak üzere geliştirildi. Aynı zamanda hafif taarruz görevlerinde de kullanılabilecek kabiliyette.
HÜRKUŞ (Temel Eğitim Uçağı):
Eğitim ve keşif amaçlı olarak geliştirilen HÜRKUŞ, hem sivil hem askeri kullanım için farklı versiyonlara sahip.
ANKA ve AKSUNGUR (İnsansız Hava Araçları):
Uzun süre havada kalabilen, keşif, gözetleme ve taarruz görevleri yapabilen yerli İHA’lar, TUSAŞ’ın küresel savunma pazarında adını duyurmasını sağladı.GÖKTÜRK Uyduları:
TUSAŞ, Türkiye’nin gözlem ve istihbarat yeteneklerini güçlendiren GÖKTÜRK uydularının üretiminde aktif rol oynadı. Bu projeler, Türkiye’nin uzay teknolojilerindeki kapasitesini artırdı.
TUSAŞ’ın ekonomiye ve savunma sanayine katkısı nedir?
TUSAŞ, sadece savunma alanında değil, ihracatta da Türkiye’nin önde gelen şirketleri arasında. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, 2025 itibarıyla savunma ve havacılık sektöründe en fazla ihracat yapan firma oldu. 1000 büyük ihracatçı arasında ise 27’nci sırada yer aldı.
Yüksek teknolojiye dayalı üretim gücüyle TUSAŞ, 3 binden fazla yerli tedarikçi firmayla iş birliği yapıyor. Bu sayede savunma sanayisinde yerli ekosistemi güçlendiriyor ve binlerce nitelikli mühendise istihdam sağlıyor.
