Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın son yıllarda altına endeksli borçlanma stratejisi, altın fiyatlarındaki tarihi yükseliş sonrası devasa bir maliyet doğurdu. Ünlü ekonomist Ömer Rıfat Gencal, yaptığı hesaplamada, Hazine’nin altın borçlanmasının kamuya 1 yıllık maliyetinin 9 milyar 272 milyon dolar olduğunu açıkladı.
Gencal’ın paylaştığı verilere göre, Şubat 2024 ile Mayıs 2025 tarihleri arasında Hazine 14 milyar 706 milyon dolarlık altın borçlanması yaptı. Bu süreçte altın fiyatlarının rekor üzerine rekor kırmasıyla geri ödeme yükü 23 milyar 979 milyon dolara çıktı. Gencal, “Hazine’nin altın borçlanmasının dolar cinsinden yıllık maliyeti yüzde 57,8’e ulaştı. Bu fark, doğrudan vatandaşın cebinden çıkan 9,3 milyar dolarlık ek yük anlamına geliyor” ifadelerini kullandı. Ekonomist, yaklaşık 24 milyar dolarlık borcun önemli kısmının 2026’da ödeneceğini hatırlatarak, “Ons altındaki her 50 dolarlık artış, Hazine’nin borç yükünü 330 milyon dolar artırıyor. Hindistan dışında altınla borçlanan başka bir ülke yok” değerlendirmesinde bulundu.
Ekonomist Kerim Rota ise dövizle borçlanmayı “ilk günah” olarak nitelendirerek, “Bu hata 2018’de yapıldı. İç borçlanmada sıfıra inen döviz payı yeniden yükseldi. Oysa Hazine’nin TL ile borçlanması gerekiyordu. Bankalar zaten borcu getiriyorken altın ve döviz riskine gerek yoktu” dedi. Uzmanlar, hatalı borçlanma politikalarının 9,3 milyar dolarlık ek maliyet doğurduğunu belirterek, bu miktarın devlet okullarında ilkokuldan lise sona kadar öğrencilere yıllık bir öğün yemek verilmesi maliyetinin neredeyse iki katı olduğuna dikkat çekti.
Diğer yandan, altın fiyatlarındaki yükseliş Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) rezervlerini de yapay biçimde artırıyor. Finansal danışmanlık şirketi Capital Economics tarafından hazırlanan raporda, TCMB’nin altın rezervinin bir yılda yüzde 10 artarak 640 tona ulaştığı, bu artışın büyük ölçüde fiyat etkisinden kaynaklandığı vurgulandı. Raporda, “Altındaki yükseliş TCMB rezervini 30 milyar dolar artırmış gibi gösteriyor ancak bu, sahte bir illüzyon” ifadelerine yer verildi.
