Peki kimler, hangi şartlarda bu haktan yararlanabilir?
Kıdem tazminatı, işçi-işveren ilişkilerinde en çok merak edilen konuların başında geliyor. Pek çok çalışan, bu hakkın yalnızca işverenin işten çıkarması durumunda geçerli olduğunu düşünse de, Sosyal Güvenlik mevzuatı bazı durumlarda kendi isteğiyle ayrılan sigortalılara da kıdem tazminatı alma imkânı tanıyor.
Şartlar SGK’dan yazı alarak ağlanabiliyor
Sigortalılık süresi ve prim gün sayısını tamamlayan çalışanlar, yaş şartı aranmaksızın Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan alacakları “Kıdem Tazminatına Esas Yazı” ile işverene başvurarak istifa edebiliyor ve kıdem tazminatına hak kazanıyor.
İşte döneme göre detaylı şartlar:
8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olanlar:
En az 3600 prim gününü dolduranlar, SGK’dan alacakları resmi yazı ile işten ayrıldıklarında tazminat alabiliyor.
9 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olanlar:
4500 prim günü ve 25 yıllık sigortalılık süresi şartı birlikte sağlanmalı.
Alternatif olarak, 7000 prim günü tamamlayanlar, 25 yılı beklemeden tazminat hakkı elde edebilir.
1 Mayıs 2008 sonrası sigortalı olanlar:
Kademeli olarak artan prim günü şartı uygulanıyor:
2008 yılı başlangıçlı sigortalılar için: 4600 gün
Her yıl 100’er gün artarak, 2016 ve sonrası sigortalılar için bu şart 5400 güne ulaşıyor.
Noter aracılığıyla bildirim yapılmalı
Gerekli şartları sağlayan çalışanlar, SGK’dan alacakları yazı ile noter aracılığıyla işverene bildirimde bulunarak işten ayrılabiliyor. Bu işlem yasal dayanak sağladığı gibi, olası anlaşmazlık durumunda da çalışanın elini güçlendiriyor.
Tazminat hesabı
Kıdem tazminatı, çalışanın işyerinde geçirdiği her tam yıl için 1 brüt maaş üzerinden hesaplanıyor. Ancak bu tutarın bir üst sınırı bulunuyor. 2025 yılı itibarıyla kıdem tazminatı tavanı 53.919,68 TL olarak belirlenmiş durumda. Bu rakam, maaşı yüksek olan çalışanlar için dahi yıllık bazda alınabilecek azami tutarı oluşturuyor.
Ayrıldıktan sonra başka işte çalışmak mümkün
Kıdem tazminatını alarak kendi isteğiyle işten ayrılan bir çalışan, daha sonra başka bir işyerinde çalışmaya devam edebiliyor. Üstelik, yeni işyerinde de benzer şartları tekrar sağladığında ikinci kez kıdem tazminatı alma hakkı doğabiliyor.
Tazminat ödenmezse ne olur?
İşverenin tazminat ödememesi halinde şu yol izleniyor:
Önce arabulucuya başvuruluyor.
30 gün içinde anlaşma sağlanamazsa dava açılarak yargı süreci başlatılıyor.
Kendi isteğiyle işten ayrılan herkes kıdem tazminatı alamıyor. Ancak sigortalılık süresi ve prim günü gibi yasal şartları yerine getiren çalışanlar, SGK’dan alacakları belgeyle bu haktan faydalanabiliyor. Bildirimlerin noter kanalıyla yapılması ve işverenin ödememesi halinde yasal yolların kullanılması büyük önem taşıyor.
